Αυλώνα – Μεγάλη Βρύση – Σχίντος – Αγ. Παντελεήμονας
(Η διαδρομή φαίνεται στον χάρτη με ανοιχτό πράσινο χρώμα)
Η διαδρομή αυτή είναι περίπου 8 χιλιόμετρα και ξεκινάει από τη έξοδο του χωριού με αριθμό 6 προς Σκλαβείκα (Πτέρη) . Ο δρόμος είναι αμαξιτός και το οδόστρωμα ομαλό . Το περπάτημα είναι εύκολο διότι ο δρόμος είναι κατηφορικός σε όλο το μήκος της διαδρομής , δεδομένου ότι κατεβαίνεις από υψόμετρο 635 που είναι το χωριό στα 100 μέτρα που είναι το εκκλησάκι του Αγ. Παντελεήμονα και η πηγή . Η επιστροφή βέβαια είναι αρκετά δύσκολη γιατί τα χιλιόμετρα είναι πολλά και ανήφορος. Για αυτό συστήνουμε να κανονίσετε να έλθουν να σας πάρουν με αυτοκίνητο για την επιστροφή.
Η διάνοιξη του δρόμου που σας προτείνουμε να περπατήσετε, μέχρι το σημείο που θα στρίψετε για τον Αγ. Παντελεήμονα , έγινε με χρηματοδότηση των κατοίκων του χωριού, ενώ ο Σύλλογος Αυλωνιτών έπαιξε τον κύριο ρόλο στην συγκέντρωση χρημάτων και την εκτέλεση του έργου. Η διάνοιξη άρχισε το 1969 και μέχρι σήμερα η κρατική χρηματοδότηση για την βελτίωση του δρόμου είναι ασήμαντη.
Ξεκινώντας λοιπόν από την έξοδο 3 και περπατώντας για 1000 μέτρα φθάνουμε στο σημείο Πόρτα το Βράχο. Εδώ η πλαγιά του βουνού είναι σχεδόν κάθετη με ύψος περίπου 100 μέτρα πάνω από το επίπεδο του δρόμου και περίπου άλλα τόσα κάτω από το δρόμο. Παλιότερα ο δρόμος σε αυτό το σημείο ήταν τόσο στενός που με δυσκολία περνούσε ένα άλογο φορτωμένο. Η θέα από δω είναι καταπληκτική και βλέπεις το ρέμα του Κουλά με την πυκνή βλάστηση από πλατάνια, που καταλήγει στου Σερντάρη. Είναι επίσης πολύ καλή η θέα του ναού του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες και των χωριών της Ολυμπίας, καθώς και του βουνού Βίγλιζα.
Συνεχίζοντας τον δρόμο και αφού περπατήσουμε περίπου 100 μέτρα φθάνουμε στο σημείο που διακλαδίζεται ο δρόμος, και αριστερά οδηγεί προς τα Σκλαβέικα (Πτέρη), ενώ δεξιά προς την Μεγάλη Βρύση και τις Καρυές. Σε περίπου 200 μέτρα φθάνουμε στο Κοιμητήριο της Αυλώνας. Ο προ του Κοιμητηρίου χώρος λέγεται Αντρέα τ΄Αλώνι και πριν γίνουν οι αμαξιτοί δρόμοι που του άλλαξαν την μορφή ήταν ένας όμορφος τόπος με χαμηλούς ολοστρόγγυλους θάμνους.
Στη ΝΔ γωνία του Κοιμητηρίου ευρίσκεται η πηγή ονομαζόμενη, λόγω της μεγάλης ποσότητας νερού, Μεγάλη Βρύση. Στο σημείο πηγάζει μεγάλη ποσότητα νερού εξαιρετικής ποιότητας, και υπάρχουν εγκαταστάσεις δεξαμενής και αντλιοστασίου που στέλνουν το νερό με υδραγωγείο από το 1978 στην δεξαμενή του χωριού. Πριν το 1970 όλη η περιοχή βόρια της πηγής ήταν ποτιστικά χωράφια ,και όλα τα νοικοκυριά του χωριού διέθεταν ένα μικρό κομμάτι γης για να φυτεύουν τα ζαρζαβατικά τους. Πιο παλιά, πριν το 1961 που απόκτησε υδραγωγείο η Αυλώνα, στον περίγυρο της Μεγάλης –Βρύσης και προς τον μαντρότοιχο του Κοιμητηρίου, υπήρχε μεγάλο υπόστεγο το οποίο χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες του χωριού για να πλένουν τα ρούχα της οικογένειας. Προς την πλευρά του τοίχου ήταν οι εστίες που άναβαν την φωτιά και τοποθετούσαν τα λεβέτια που ζέσταιναν το νερό, ενώ προς της εξωτερική πλευρά υπήρχε χαμηλό πεζούλι που τοποθετούσαν την σκάφη που έπλεναν. Τα φρεσκοπλυμένα ρούχα οι γυναίκες τα άπλωναν να στεγνώσουν στους θάμνους στου Αντρέα τ΄Αλώνι που είπαμε παραπάνω.
Το Κοιμητήριο, και ο ναός του Αγίου Δημητρίου , έχουν κτισθεί το 1830 περίπου . Πριν το 1830 οι νεκροί ενταφιάζονταν σε διαφορετικά σημεία της περιοχής διότι και το χωριό δεν ήταν συγκεντρωμένο σε ένα σημείο.
Αφήνοντας πίσω την Μεγάλη Βρύση σε 200 μέτρα περίπου φθάνουμε στη τοποθεσία Σκαλίτσα. Πριν γίνει ο αμαξιτός δρόμος το σημείο ήταν αρκετά δύσβατο και απότομο. Στο σημείο αυτό σύμφωνα με την παράδοση στις 14 Μαρτίου 1821 οι επαναστατημένοι Αυλωνίτες σκότωσαν τον τελευταίο Αγά της περιοχής , ο οποίος προσπάθησε να διαφύγει προς τον Πύργο Ηλείας.
Λίγο πιο κάτω είναι η περιοχή Αη-Γιάννης όπου παλιότερα υπήρχε μικρή πηγή και ποτιστικά χωράφια.
Συνεχίζοντας τον δρόμο μας φθάνουμε σε λίγο στην Κακιά Σκάλα. Το σημείο παλιότερα ήταν πολύ δύσκολο να το διαβείς, λόγω των στροφών και της στενότητας του δρόμου. Όμως τώρα η μπολντόζα τα έχει κάνει ίσωμα και τίποτα δεν θυμίζει το παλιό δρόμο με καλντερίμι. Στο σημείο αυτό μπαίνουμε σε μια χαράδρα περίπου 1000 μέτρων που βαδίζει στην πλαγιά του υψώματος Απάλιουρας και οδηγεί στην τοποθεσία Μεγάλο Χωράφι. Στα δεξιά μας είναι το ρέμα που χύνεται στον Σερντάρη, και όσο περπατάμε το ύψος της χαράδρας μεγαλώνει. Η βλάστηση είναι πολύ μεγάλη και πυκνή με μεγάλα δένδρα και θάμνους μεγάλης ποικιλίας.
Η έξοδος της χαράδρας είναι στην περιοχή που ονομάζεται Μεγάλο Χωράφι. Από αυτό το σημείο ο περιπατητής μπορεί να βλέπει την ποταμιά της Νέδας αφ΄ υψηλού και την απέναντι πλευρά της Ολυμπίας. Η διαδρομή για 300 μέτρα περίπου είναι πολύ κατηφορική και η βλάστηση αρκετά καλή.
Σε λίγο φθάνουμε στο σημείο που ο δρόμος διακλαδίζεται . Η αριστερή πορεία οδηγεί προς τις Καρυές ενώ η δεξιά προς τον Αγ. Παντελεήμονα.
Η διαδρομή μέχρι τον Αγ. Παντελεήμονα είναι πολύ ευχάριστη . Ο δρόμος περνάει μέσα από το δάσος και τη χαράδρα της Κακιάς Σκάλας και καταλήγει στην κοιλάδα του παραπόταμου της Νέδας, Σερντάρη.
Περνώντας τον Σερντάρη, λίγο πιο πάνω στην πλαγιά φθάνουμε στο εκκλησάκι του Αγ. Παντελεήμονα ,το οποίο είναι παρεκκλήσι του χωριού Καλίτσαινα. Η εκκλησία γιορτάζει στις 27 Ιουλίου και εδώ κάθε χρόνο μετά την Θεία Λειτουργία ,στον περίβολο του ναού οργανώνεται από το Δ.Δ.Καλιτσαίνας πανηγύρι με παραδοσιακό γλέντι στο οποίο από ανέκαθεν συμμετείχε πολύς κόσμος από τα γύρω χωριά.
Εδώ μπορείτε να καθίσετε στα γύρω δένδρα ή στο υπόστεγο του ναού, να θαυμάσετε την φυσική ομορφιά ,να κολατσίσετε να πιείτε το κρασάκι ή το τσιπουράκι σας ή δροσερό νερό από την πηγή, να αναπαυθείτε ή να πάρετε ένα υπνάκο. Το περιβάλλον είναι τόσο ήσυχο και δεν θα σας ενοχλήσει τίποτα.
Μόλις ξεκουραστείτε μπορείτε αν θέλετε να συνεχίσετε μέχρι την Καλίτσαινα, και από εκεί να πάτε στην Αυλώνα. Βέβαια η διαδρομή αυτή είναι όλη ανηφορική και ξεπερνάει 7-8 χιλιόμετρα.
